Tag Archives: Zimbabwe

Sculptors from Zimbabwe (part 2)

9 mei

Using the owl as symbol

Preface

Jonathan Zilberg PhD attended me on the book Myth and Magic, The Art of the Shona of Zimbabwe, written by Joy Kuhn and published in 1978. It is one of the first publications of books about the Zimbabwean Stone Sculpture, starting in the 60s and 70s [Note 1].

Myth and Magic. The Art of the Shona of Zimbabwe

scannen0001-cs2

I searched on the Internet for this book and I found a used copy of this book for an acceptable price (Fig 1), from someone in Scotland. When I received it, I discovered that it looks and smells like an old book. Despite this I am very delighted with the book.
Joy Kuhn is not a professional art scientist, but she has had spent a substantial part of her life in Central and South Africa. The book contains a lot of photos of sculptors in the late 60s and early 70s. Unfortunately, in the book, she mentioned the names of the sculptors in the manner they were used at that time, i.e. only by first name. In the case of ‘Henry’ it is not a problem. She meant the late Henry Munyaradzi. But the reference of the artist’s name ‘Ndale’ arises some questions. By looking it up in the lexicon Sculptors from Zimbabwe by Ben Joosten (2001) I found out that the sculpture belongs to the late Ndale Wile, a Malawian, who sculpted at the Tengenenge Sculptor Community.

Likewise, the sculptor’s name ‘Matere’ or ‘Matera’ may not be known instantly. This name belongs to the sculptor Bernard Matemera. Even Bernard Matera used that name in this period, unless it is a misspelling from Joy Kuhn. She also didn’t mention the year in which the sculptures were produced.

In spite of these minor objections the book is useful, because she interviewed a lot of sculptors from the first generation. In this way we get an insight in the beliefs, motivation and thoughts of the sculptors during the sculpting.

 

Fig. 1 Cover of the book Myth and Magic

Using owls as a symbol in sculpting

Joy Kuhn talked to the, meanwhile, deceased Bernard Takawira. He explained to her how animals can influence sculptors in their work.
Bernard Takawira was a member of the Nyatate sculptor group around Joram Mariga. His brothers John, Patrick and Lazarus were also sculptors.  Bernard Takawira was born in 1948 and belongs to the Shona people. He was one of the twenty-four children in his family.
He followed the primary and the secondary school and received a degree in agriculture at the Mlezu Agricultural College.
He saw his older brother John carving in stone.  In 1968 he started sculpting himself. Frank McEwen, Director of the Rhodes National Gallery, saw his pieces of art and convinced him that he would be a good sculptor (Joosten 2001, 134)

Bernard Takawira told Joy Kuhn:

Owls, though, the Shona fear them. They are always associated with witchcraft. For we believe that women, in particular, can be transformed into animals –   then creep into your house  and sit on you, so you wake up feeling sick. First the owl – then, the hyena, then the ant-eater, then, the bat. If the mongoose crosses your path  you know that where you are going things are not right. It is better, then, to go home. And if you see a chameleon digging, it is bad; you will get sad news, particularly about death…..(Kuhn 1978, 14) [Note 2].

Ephraim Chiruka

The sculptor on the cover of the book Myth and Magic, is Ephraim Chiruka (see Fig. 1). He called his sculpture a Huge Owl [Note 3]. He was a nephew of Chimbewere, the Chief whose spirit guards the sculpture village of Tengenenge (Kuhn 1978, cover).

Ephraim Chiruka says about the stone

She – this woman – is changing into an owl. Your mind goes like that if you are carving stones…(Kuhn 1978, 49)

Ephraim Chiruka provided his sculpture with women’s breasts. The breasts of a witch, he said.

He was born in 1940 in the Guruve area and belongs to the Shona people.  He started sculpting in 1966 in the Tengenenge Sculptor Community. His favourite theme was horses, because they reminded him of old people who use horses for transport to move their goods from one place to another (Joosten 2001, 165/166).

The  Huge Owl was not the only owl which Ephraim Chiruka sculpted. He carved a bewitched owl as well which he called Owl Woman (Fig. 2).

scannen0012-cs2

Fig. 2 Owl Woman, sculpted in 1969 by Ephraim Chiruka (Joosten 2001, 167)

And he sculpted also a normal owl (Fig. 3)

scannen0005-cs2Fig. 3 Owl, sculpted by Ephraim Chiruka, year of production unknown (Kuhn 1978, 58).


Henry Munyaradzi

There are also owls carved without signs of the spirits of witchcraft, like the owl of Henry Munyaradzi. This is rather an elegant sculpture of an owl. Unfortunately, the year of production is not known.
Henry Munyaradzi was born in 1931 in the Guruve district. He belonged to the Shona people. His father left the family when Henry was a young child, so Henry got no formal education.
He raised up in the family of his nephew Edward Chiwawa. As a youth Henry herded cattle. In 1968/1969 he started sculpting in Tengenenge. He is auto didactic and became successful immediately.
In 1975, due to the Liberation War, it became too dangerous in Tengenenge. Henry moved with his family to Chitungwiza.
In 1985 he bought a farm in Ruwa, east of Harare, where he died in 1998 (Joosten 2001, 283).

scannen0006-cs2
Fig. 4 Owl sculpted by Henry Munyaradzi (Kuhn 1978, 59)

Edward Chiwawa

Edward Chiwawa was born in 1935 in the Guruve district. He belongs to the Shona people. He is a nephew of Henry Munyaradzi. He saw his nephew during the act of sculpting. He started sculpting himself in Guruve in 1970. He was taught by Wilson Chikawa. He brought his sculptures to Tengenenge to sell them.
In 1975, due to the Liberation War, Tengenenge was closed and in Guruve it became too dangerous, so Edward moved with his family to Harare, to join Tom Blomefield. After the war ended Edward did not return to Guruve. He now lives in Chitungwiza and is still sculpting (Joosten 2001, 175/176).
In my first  paper Sculptors from Zimbabwe (part 1), I mentioned that I met Edward Chiwawa last year in the sculpture garden Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg in the Netherlands. Around 1988 he sculpted an owl (Fig. 5). This owl has been exposed in the collection of the Afrika Museum, Berg en Dal, the Netherlands.

scannen0019-irf-cs2

Fig. 5 Owl, sculpted by Edward Chiwawa, c 1988, (Joosten 2001, 177)

Dofe Khoreya
Another owl is the owl sculpted by the sculptress Dofe Khoreya (Fig. 6).This is an owl in modern art, totally abstract. The owl is recognizable by the beak. The year of production is about 1968. The sculpture belongs to the collection of the Afrika Museum, Berg en Dal , the Netherlands.
I don’t know what the sculptress wants to express with the holes in her piece of art. My interpretation is that both the upper holes are wings and the lower holes are paws. Has someone got another idea of the meaning of these holes? A hiding place for spirits could also be a possibility.
Dofe Khoreya was born about 1939 in Malawi. She married Bauden Khoreya, also a successful sculptor. They have one son Harry, who is also a sculptor. Bauden and Dofe started in 1968 with sculpting in Tengenenge. Dofe was one of the few women, who sculpted. In that time sculptors thought that women could only help by polishing the sculptures men produced. The family lived in the Tengenenge Sculptor Community until 1976 (Joosten 2001, 212-215).

Unnamed image (38)
Fig. 6 Owl, sculpted by Dofe Khoreya, c 1968, (Joosten 2001, 214)

Moveti Manzi

Moveti Manzi is a sculptor of the second generation. He was born on the first of January 1960 in Centenary. His father Josiah Manzi was also a successful sculptor. The parents of Josiah Manzi moved from Malawi  to Zimbabwe in 1918. His mother Jenet Manzi is a sculptress.
Josiah started sculpting in the Tengenenge Sculptor Community in 1966, Jenet started there in 1968.
Josiah sculpted print stones as well. So did Moveti Manzi when he was a boy. In 1997 three print stones were found in the mud in Tengenenge, two belonged to Josiah, and one to Moveti. The last one is saved in the Tengenenge Museum in Dodewaard, the Netherlands (Joosten 2001, 338).
From Moveti Manzi an owl is exhibited for selling in the sculptor garden Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg, the Netherlands (Fig. 7).

Unnamed image (37)

Fig. 7 Owl, sculpted by Moveti  Manzi, photo: Pierre Swillens

Epilogue

Jonathan Zilberg devoted in his dissertation, as mentioned in note 1, a chapter on “Spirits in Stones” referring to the belief in spirits of the Shona People. He cited Joy Kuhn’s book Myth and Magic, when she expressed, after interviews with the sculptors Sylvester Mubayi, Nicholas Mukomberanwa and Joseph Ndandarika, their belief  in spirits. They stipulated that they converted this belief in their stones (Zilberg 1996, 167 – 176).

Shona sculptors feared the spirits of animals, like the owl, the hyena, the ant-eater and the bat. Especially the spirits of the owls, who – according to them – practiced their witchcraft on women.

In Athens the Greece people endowed the owl with wisdom, the Shona in Zimbabwe endowed it with witchcraft.

Maastricht, march 16,  2015

Pierre Swillens

Notes

1. Jonathan Zilberg received his doctorate of Philosophy in Anthropology in 1996 in the Graduate College of the University  of Illinois at Urbana-Champaign with the dissertation Zimbabwean Stone Sculpture. The Invention of a Shona Tradition. Before and afterwards he wrote many publications about this subject. He is one of the few scientists who made their publications fully accessible for everyone.

2. Olga Sicilia found this aspect so important that she cites this passage out of Kun’s book in her dissertation There is No Such Thing As a Spirit in the Stone. , Misrepresentation of Zimbabwean Stone (Sicilia 2009, 96).

3. The titles given to sculptures are often arbitrary, are often made up by dealers or writers. The artists themselves can change the names  of the titles depending on whatever they think that the buyer or photographer wants to hear (communication Zilberg).

 Cited References

Joosten, Ben
2001 Sculptors from Zimbabwe, the first generation, Galerie de Strang, Dodewaard, the Netherlands
Kuhn, Joy
1978 Myth and Magic, The Art of the Shona of Zimbabwe, Don Nelson, Cape Town
Sicilia, Olga
2009 There is No Such Thing As a Spirit in the Stone, Misrepresentation of Zimbabwean Stone (diss.)
Zilberg, Jonathan
1996 Zimbabwean Stone Sculpture, The Invention of a Shona Tradition (diss.)

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Sculptors from Zimbabwe (part 1)

5 mei

My first experience with the study of the Zimbabwean stone sculpture during the period 1950 – 1980

Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg

In the neighbourhood of Maastricht in the Netherlands, the city where I live, there is  a sculpture garden, called Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg. The owner of this sculpture garden is Mrs. José de Goede, a former auctioneer and assessor of art and antiques. She has a long time experience in exhibiting and selling Zimbabwean stones in galleries. Almost every year she travels to Zimbabwe in order to buy sculptures directly from the sculptors. She knows the sculptor and their families very well and she invites them, like the (late) Bernard Matemera and Edward Chiwawa, to give workshops in her sculpture garden.

The sculpture garden is in the vicinity of a marl quarry. The quarry forms the outline. The sculptures are partly arranged on banks near the border of the quarry and partly in a natural garden (Fig. 1a + 1b).

m_IMG_8244-irf-cs2

Fig. 1a Group of sculptures near the border of the quarry

m_IMG_8260-cs2

Fig. 1b Group of sculptures in a natural garden

 José de Goede is very committed with the sculptors in Zimbabwe. She founded the Bernard Matemera Foundation. With help of this foundation she is building schools for children in Zimbabwe and supports the families of sculptors, who run out of income by occasion.
As I mentioned before, she invites well-known sculptors from Zimbabwe in her sculpture garden to give workshops. Last year she welcomed Edward Chiwawa with his son McCloud and another junior sculptor to teach in her sculpture garden.

Book ‘Sculptors from Zimbabwe’ by the late Ben Joosten

This book is published in 2001 by Galerie de Strang, Dodewaard, the Netherlands, and holds a lexicon of all the sculptors of the first generation.

The lexicon is divided into five sections, with sculptors from the:

– Cyrene Mission, headed by Canon Edward Paterson;
– Serima Mission, headed by Father John Groeber;
– Workshop School in Harare, headed by Frank McEwen;
– Nyanga Group, headed by Joram Mariga;
– Tengenenge Sculptor Community, headed by Tom Blomefield.

 Ben Joosten was a very conscientious man, he got his information on the stands. As far as he managed to research, he mentioned from each sculptor his bibliography , his exhibitions and the collections, as well as where his of her sculptures are saved. So  if you have to look up some information about a sculptor from the first generation , you will find this in the book. Will someone ever write such a book about sculptors of the second generation?

Mrs. José de Goede donated me, as Ambassador of the Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg the book of Ben Joosten and from that moment on I started my study of the development of the Zimbabwean stone sculpture in the period 1950 – 1980.
Studying the book of Ben Joosten I questioned myself: “Are there any sculptures of sculptors from the first generation in the Beeeldentuin Maastricht-Heerdebeerg?”

Bernard Matemera

m_Unnamed image (48)

 First of all a sculpture from the late Bernard Matemera. Mrs. José de Goede told me, that Bernard Matemera sculpted twice in her backyard in the Netherlands before his death in 2002. I could not believe that the famous Bernard Matemera, one of the best real Shona sculptors, would sculpt in a backyard in Holland. Mrs. José de Goede assured me that Bernard Matemera was a gentle man, who always kept his word.

Unfortunately he died at a young age (56 years). He was such a remarkable man, that  I will spent more honour to him at a later moment in my stories.
The sculpture from Bernard Matemera in the sculpture garden Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg is a self-portrait and for a long time it has been the property of Mrs. José de Goede (Fig. 2)

Fig. 2 Self-portrait, sculpted by Bernard Matemera

If you look at the sculptures from the sculptors of the first generation, then you will see that most of them had a gimmick or a trademark. So didUnnamed image (62) Bernard Matemera. When he sculpted a person, he always sculpted three fingers on each hand and three toes on each foot. That story is not unlikely. I found on the internet that slightly north of Zimbabwe there is an isolated tribe, called the Doma People. Most of them have only two toes, the outer toes. The toes are developed in a V-shape and people called them ostrich-feet. The two toes are caused by a genetic defect.
Bernard Matemera must have been aware  of that and sculpted all his human figures with three fingers and three toes. That is his trademark (Fig. 3).

Fig.3 Family, sculpted by Bernard Matemera (1987)

Fanizani Akuda

Another sculptor from the first generation I  found in the sculpture garden Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg was Fanizani Akuda. When Mrs. José de Goede went to Zimbabwe she met Fanizani Akuda and his wife (Fig. 4).

m_Unnamed image (49)Fig. 4 Mrs. José de Goede (right) meets Fanizani Akuda and his wife

Fanizani Akuda always kept his best stones for her, when she met him for buying stones. Unfortunately Fanizani Akuda died on February 5, in 2011.
Fanizane Akuda was born in 1932 in Zambia. In 1946 he went to Zimbabwe for a job. In 1967 he arrived in the Tengenenge Sculptor Community and asked Tom Blomefield for a job. Tom Blomefield gave him the job of digging stones for the sculptors. Some day he asked Fanizani Akuda to try sculpting, but the latter refused because he was afraid that by sculpting small stone splinters would get in his eyes.
After a short time Fanizani Akuda changed his mind and when Tom Blomefield repeated  his offer, he accepted the tools for sculpting. In a short ime he became a successful sculptor (Joosten, 2001:153).

Fanizani Akuda also had a trademark. He had a lot of humour and when he sculpted a person he always sculpted closed eyes. He wanted to illustrate prevention that the person might get  stone splinters in his eyes (fig. 5).

m_IMG_8271-cs2
Fig. 5 Small stones , sculpted by Fanizani Akuda and exhibited in the sculpture garden Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg

When Fanizani Akuda grew older he sculpted only small sculptures,  like Whistlers. The mouths of this whistlers were made with a bit and he sculpted blown cheeks (see Fig. 5). I wrote that he had a lot of humour. I read a story he told someone. When you strike with your finger over the mouth of the whistler, then you hear a sound. I tried this with the small whistler in Fig. 5 , but I did not hear a sound. Perhaps I did not strike in the right way.

Edward Chiwawa

Another sculptor from whom you will find sculptures in the sculpture garden Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg is Edward Chiwawa. He was  born in Guruve (Zimbabwe) in 1935 and he belongs to the Shona people. He started sculpting in Guruve. He brought his sculptures to  a stand in the Tengenenge Sculptor Community. There was also his four years older nephew Henry Munyaradzi sculpting.  In 1979 the situation in Guruve was dangerous due to the War of Liberation. Edward Chiwawa moved with his family to Harare. He now lives  in Chitungwiza (Joosten, 2001: 175).

I had the opportunity to meet Edward Chiwawa in the sculpture  garden Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg, where he sculpted and gave  workshops with his son McCloud (Fig. 6).

m_IMG_8408-cs2

Fig. 6  Edward Chiwawa daily sculpting in the sculpture garden Beeldentuin Maastricht – Heerdeberg

Mrs. José de Goede told me, that every morning at 9.00 am she heard Edward Chiwawa being busy with sculpting and he did not end until 8.00 pm.

Edward Chiwawa had also a trademark. He mostly sculpted  Moon heads, with  the same face. When he made a frame around the sculpture he called it a Sun head, always the same faces. He  also made a complete  ball with that face, and he called it Moon ball.

I bought two small sculptures made by Edward Chiwawa and he was so nice to add his signature under a stone . He was also willing to pose for a photo with me and my wife (Fig. 7)

m_IMG_8412-cs2

Fig. 7 Edward Chiwawa posing with me and my wife.

When I asked Edward Chiwawa  the titles of the stones we just had bought, I thought  he said Moonjets. When I told this to Mrs. José de Goede, she said “Edward doesn’t speak English very well, he means Moon heads”.

Below illustrations of the Sun- and Moon heads from Edward Chiwawa (Fig. 8a + 8b)

Unnamed image (75)

Fig. 8a Edward Chiwawa showing a Moon head

Unnamed image (71)

Fig. 8b Rising Sun Head, sculpted by Edward Chiwawa

Epilogue

So I will end my first impression of the start of my study of the Zimbabwean Stone Sculpture in the period 1950 – 1980. My paperwork will not be scientific, because I am not a scientist. But it will be an expression of my true believe in the development of African Art, especially stone sculpting, in a short period in Zimbabwe.

I will try to find out the  circumstances when this development took place and who were the participants taking  part in this. At the end I hope to get an answer about the question: “Was the Shona stone sculpting in Zimbabwe authentic and what was their value for the Art World”.

As I am prejudiced in favor of a positive answer on this question I will sometimes be  contrary to the common opinions of the scientists about this matter. I hope they do not mind it.

As Ambassador of the sculpture gallery Beeldentuin Maastricht – Heerdenerg I shall not hesitate to stipulate their role in the  development of the Zimbabwean stone sculpture.

Maastricht, February 16, 2015

Pierre Swillens

REFERENCE
Joosten, Ben
2001 Sculptors from Zimbabwe, the first generation, Galerie de Strang,

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Sculptors from Zimbabwe (deel 5)

17 sep

the first generation

Henry Munyaradzi

Inleiding

Wanneer je op internet iets leest over de Afrikaanse beeldhouwers in steen uit Zimbabwe, behorend tot ‘the first generation’ , dan wordt Henry Munyaradzi in een adem genoemd met Bernard Matemera, als behoiend tot de belangrijkste kunstenaars.
Bernard Matemera heb ik behandeld in de weblog ‘Sculptors from Zimbabwwe (deel 2)’. Het lijkt mij nu nuttig om de beurt te geven aan Henry Munyaradzi.

Necrologie van Henry Munyaradzi

spade_head
Henry Munyaradzi werd ook wel Henry Mzengerere genoemd, maar hij werd nog beter bekend onder de simpele naam Henry. Hiervan kreeg ik een bevestiging toen ik onlangs in de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg sprak met McCloud Chiwawa. McCloud is de zoon van Edward Chiwawa, die momenteel ook in de beeldentuin aanwezig is.
Toen ik met McCloud sprak over Henry, toen wist hij precies waar ik over sprak. Henry was een neef van zijn vader en in het gezin van zijn vader opgegroeid.

Henry Munyaraqdzi was geboren in 1931 in Guruve in het noorden van Zimbabwe. Hij behoorde tot de Korekore stam. Zijn vader was een ‘spirit medium’ en hield zich dus bezig met de geesten van de voorvaderen. Hij bekommerde zich minder om zijn gezin en verliet dit toen Heny Munyaradzi nog jong was.
Door dit alles ging Henry Munyaradzi niet naar school en bracht hij zijn jeugd door met het hoeden van vee en het jagen op wild met honden, speer en pijl en boog.
Hij werd opgenomen in het gezin van zijn neef Edward Chiwawa. Toen hij ging werken, nam hij alles aan, zoals landarbeider, smid, timmerman en arbeider op een tabaksplantage.
Hij was inmiddels getrouwd en kreeg in totaal negen kinderen.

henry_munyaradszi
Toen hij in 1967 werkloos was, kwam hij in Tengenenge terecht en hij kwam daar voor het eerst in aanraking met het beeldhouwen in steen. Hij hoorde de kunstenaars kappen en raakte daardoor gefascineerd Tom Blomefield, waarover ik in een eerdere weblog reeds sprak, zag wel iets in hem en gaf hem een kans om zich aan te sluiten bij de Tengenenge Sculptor Community.
Henry Munyaradzi ging voortvarend aan de slag,  werkte volledig op zichzelf en slaagde erin om  op korte termijn een faam als kunstenaar te verwerven. In 1968 kreeg hij al een tentoonstelling van zijn werk in de National Gallery of Zimbabwe.

Henry Munyaradzi bleef tot 1975 in Tengenenge tot de grond onder zijn voeten daar te heet werd door de woedende burgeroorlog tussen het regeringsleger en twee Afrikaanse bevrijdingslegers. Hij vertrok met zijn gezin naar Chitungwiza waar ook zijn neef Edward Chiwawa en Faizani Akuda waren neergestreken.

Na het beëindigen van de oorlog in 1980 keerde hij niet terug naar Tengenenge. Wel kocht hij in 1985 een boerderij in Ruwa, alwaar hij tot zijn dood in 1998 verbleef.

Werken van Henry Munyaradzi

In de beginjaren van zijn carrière beperkte Henry Munyaradzi zich tot het kappen van kleinere beelden met ronde vormen. Hij gebruikte veel zwarte serpentijnsteen en werkte zijn beelden volledig af (zie foto A).
Over het algemeen kapte hij beelden met weinig details. Het was alsof vorm en expressie moest uitdragen, wat hij met het beeld bedoelde.
In 1986 kapte hij een groot beeld in ‘springstone’ (zie foto C).

Later ging Henry Munyaradzi over tot het gebruik van plattere stenen, waarbij hij de vorm van de steen meestal intact liet. Bovendien kapte hij met incisies en weinig details. Hij werd dan ook vergeleken met het werk van Paul Klee, ofschoon hij nooit van deze gehoord zal hebben (zie foto B).

Epiloog

Henry Munyaradzi is een duidelijke exponent van de Shona cultuur. Ongeschoold met een moeilijke jeugd en allerlei baantjes slaagt hij erin om, volkomen autodidactisch, een gerespecteerd kunstenaar te worden binnen ‘the first generation’ van beeldhouwers in steen in Zimbabwe.

Pierre Swillens

De foto’s A, B en C zijn gescand uit het boek ‘Sculptors from Zimbabwe’, geschreven door Ben Joosten.

Foto A

Henry Munyaradzi aan het begin van zijn carrière (1972).

Afbeelding6a
Foto B
Henry Munyaradzi op latere leeftijd met het beeld ‘the wedding of the astronauts’ (1994).

Afbeelding8a
Foto C
Heny Munyaradzi maakt dit beeld ‘Mhondoro -great lion spirit’ in 1986. Het gebruikte materiaal is het harde ‘springstone’. Het beeld maakt nu deel uit van de collectie in Chapungu Sculpture Park in Harare.

Afbeelding9a

Fotogalerij

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

De uil als symbool

2 sep

Stones from Zimbabwe

Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg

Inleiding

In mijn vorige blog ‘Intermezzo’ stelde ik Dofe Khoreya voor met een door haar in 1968 gebeeldhouwd beeld (zie foto A). Bij wijze van prijsvraag vroeg ik jullie om te raden wat het beeld volgens de kunstenares voorstelde. Helaas ging deze bedoeling in de mist, want er was maar een reactie. Maar daarom niet getreurd.
Het beeld stelt volgens haar een uil voor, abstract dat wel. De oogjes en de snavel zijn goed te onderscheiden, maar de rest van het beeld is niet zo duidelijk. Ik hou het erop, dat de bovenste uitsparingen de vleugels voorstellen en de onderste de poten. Wanneer iemand een andere interpretatie heeft, dan hoor ik dat graag.

Foto A

dofe_khoreya-1a‘
Jenet Manzi

Een andere beeldhouwster uit de Tengenenge Sculptor Community is Jenet Manzi (1942). Jenet Manzi is getrouwd met de beeldhouwer JosiahManzi en heeft net hem zeven kinderen. De familie Manzi verhuisde in 1966 naar Tengenenge, omdat Josiah Manzi een beeldhouwer in de Tengenenge Sculptor Community van Tom Blomefield wilde worden.
Jenet Manzi begon in 1968 met beeldhouwen in steen. Meermalen kapte zij een beeld, dat een uil moest voorstellen. Een hiervan is te zien op foto B.

Folo B

uil
Edward Chiwawa

Edward Chiwawa, een van de nog levende representanten van ‘the first generation’ kwam uitgebreid aan bod in mijn blog ‘Sculptors from Zimbabwe (deel 3)´. Ook hij waagde zich aan het kappen van een beeld, voorstellend een uil (zie foto C).

Foto C

‘wise_owl
Beelden van uilen in de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg

In de beeldentuin zijn vele beelden van uilen te vinden. Kennelijk is de uil een dankbaar symbool om in een beeld te verwerken. Onderstaand een selectie uit de beelden.

Moveti Manzi

Niet te missen is het manshoge beeld van een uil aan de hand van Moveti Manzi (1960).  Moveti Manzi heeft het beeldhouwen niet van een vreemde. Zijn vader is Josiah Manzi, een bekend beeldhouwer, zijn moeder Jenet Manzi, eveneens een beeldhouwster. Voorgaand heb ik een beeld van een uil van Jenet Manzi beschreven.
Moveti Manzi was er vroeg bij. Op 6-jarige leeftijd begon zijn vader ermee hem de kunst van het beeldhouwen bij te brengen.
Josiah Manzi kapte ook stenen waarmee steendruk mogelijk was. In de modder van Tengenenge werd ook een steen, geschikt voor steendruk, gevonden die aan de jonge Moveti Manzi werd toegeschreven (bron: ´Sculptors from Zimbabwe´, geschreven door Ben Joosten).
De beelden van Moveti Manzi zijn strak met weinig details.
Voor het beeld van de uil aan de hand van Moveti Manzi in de beeldentuin, zie foto D.

Foto D

IMG_8255-cs2a
Juja Tembo

Juja Tembo (1970) is een beeldhouwer van een latere generatie. Hij is ook op latere leeftijd met beeldhouwen begonnen. Na zijn schooltijd had hij diverse jobs als bouwvakker en landarbeider tot zijn broer Wilfred Tembo hem vertelde over zijn activiteiten als beeldhouwen in steen in Tengenenge  art community. Wilfred vertelde hem, dat hij daar meer kon verdienen met beeldhouwen, dan met werken op het land.
In 1998 trok Juja Tembo met zijn gezin naar Tengenenge. Hier leerde hij het beeldhouwen in steen van zijn broer Wilfred en al snel was hij in staat om beelden te kappen. In het begin kapte hij vooral abstracte uilen. Hiervan zijn een aantal beelden in de beeldentuin te zien (zie fotoE).

Foto E

IMG_8387a
Taurai Maposa

Helaas heb ik over Taurai Maposa, buiten foto´s van beelden, geen informatie op internet gevonden. Hij heeft een eigen karakteristieke stijl. De beelden zijn ruw gehouden, alleen ogen en snavels gepolijst. In de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg is een hele familie uilen van hem te bewonderen (zie foto F).

Foto F

IMG_8263-cs2a

Epiloog

De beeldentuin blijft fascineren. De aanwezigheid van de Afrikaanse kunstenaars uit Zimbabwe voegt daar nog een extra dimensie aan toe.  Het is net alsof de Afrikaanse wereld en cultuur dichterbij komt, en de lieve Edward Chiwawa blijft er onverstoorbaar op loskappen. Ik zag hem met vaste hand oogjes kappen in een beeld. Een verkeerde klap en je hebt een lui oog.

Pierre Swillens

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , ,

Sculptors from Zimbabwe (deel 4)

24 aug

the first generation

een gevoelig verlies

Inleiding

Op 5 februari 2011 plaatste José de Goede op haar weblog een bericht met als kop: ‘Onze lieve kunstenaar Fanizani Akuda is vanmorgen overleden’. Daarbij plaatste ze onderstaande foto. José heeft kennelijk vaak contact gehad met Fanizani Akuda. Met een respect dat wederzijds gold, want Fanizani Akuda bewaarde mooie beelden voor haar, als ze weer eens inkopen deed in Zimbabwe.

De mens Fanizani Akuda intrigeerde mij en het leek mij een uitstekend idee om met hem de serie ‘Sculptors from Zimbabwe’ af te sluiten. Temeer omdat Fanizani Akuda een van de representanten van ‘the first generation’ van de beeldhouwers in steen van Zimbabwe was.

Foto A
José bezoekt de familie Akuda in Zimbabwe.

akuda-3
Necrologie van Fanizani Akuda

akuda-1

 

Traditioneel gebruik ik als voornaamste bron: Sculptors from Zimbabwe, geschreven door Ben Joosten. Hier en daar aangevuld met wetenswaardigheden, die ik op internet tegenkwam.

Fanizani Akuda werd in 1932 geboren in Zambia. Hij behoorde tot de Chewa stam. In 1949 ging hij voor werk naar Guruve in Zimbabwe. Hij nam alle werk aan, dat zich voordeed,  en was achtereenvolgens katoenplukker, korvenvlechter en baksteenvormer.

In 1967 kwam hij terecht bij Tom Blomefield, die net met zijn Tengenenge Sculpture Community was begonnen. Fanizani Akuda moest er voor zorgen, dat de kunstenaars over stenen konden beschikken om deze te bewerken. De stenen waren in een nabije mijn voldoende voorhanden.
Tom Blomefield vroeg hem om ook te gaan beeldhouwen, maar daar trok Fanizani Akuda niet aan, want hij was bang, dat hij bij het kappen steensplinters in zijn ogen kon krijgen.

Kennelijk heeft hij zich later bedacht, want toen een van de kunstenaars uit de Community vertrok, vroeg Fanizani Akuda aan Tom Blomefield of hij de vrijgevallen plaats mocht innemen. Tom Blomefield had hier al rekening mee gehouden, want het gereedschap, dat de kunstenaar had achtergelaten, werd aan Fanizani Akuda overhandigd.

akuda-4Fanizani Akuda bleek inderdaad over talenten voor het beeldhouwen in steen te beschikken en ontwikkelde zich al snel tot een succesvol kunstenaar. Tot 1979 bleef hij in Tengenenge. Toen werd de situatie ter plaatse gevaarlijk door de uitgebroken bevrijdingsoorlog. Tengenenge werd zelfs gesloten.

Met Tom Blomefield en een aantal kunstenaars vertrok hij naar Harare. Na het einde van de bevrijdingsoorlog (1980) hervatte Tom Blomefield in Tengenenge de Sculpture Community. Hij vroeg Fanizani Akuda om naar Tengenenge terug te keren, maar deze weigerde. Zijn kinderen gingen in Harare naar school en hij was bezig om er een nieuwe vrienden- en relaties-kring op te bouwen.
Fanizani Akuda kon van het beeldhouwen leven. Hij ging in Chitungwiza wonen (tevens de woonplaats van Edward Chiwawa). Hij woonde royaal, maar verlangde wel eens eens naar Tengenenge, omdat hij daar meer ruimte had voor zijn beelden en onbewerkte stenen, terwijl de stenen daar rijkelijk voorhanden waren.

Fanizani Akuda was een echte familieman. Hij had met zijn vrouw Erina zeven kinderen. Hij stond erop, dat deze kinderen een goede schoolopleiding kregen. Hijzelf had er altijd spijt van gehad, dat hij maar een beperkte schoolopleiding had genoten.

Op 5 februari 2011 kwam een einde aan zijn werkzaam leven.

Foto B
Fanizani Akuda met zijn vrouw Erina en het beeld ‘Whistler’

akuda-2

Beelden van Fanizani Akuda

happy_family

 

Fanizani Akuda’s stijl onderscheidde zich doordat hij zijn beelden volledig afwerkte, nergens was de steen nog ruw of ongepolijst. Vaak zag je dat hij twee hoofden naast of boven elkaar beitelde. Daarin zag je de vorm van de steen, die hij bewerkt had.

Zoals gezegd, was Fanizani Akuda een familieman. Het beeld op foto A en op de foto, waarop hij met hetzelfde beeld staat, was volgens hem een zelfportret van hemzelf en van zijn vrouw. Hij noemde het beeld ‘Always Together’

Het beeld hierboven noemde hij ‘Happy Family’ en dit had zeer zeker met zijn familie te maken.

Wanneer hij gezichten in zijn beelden maakte, dan hadden deze ronde ogen met in het midden een smalle streep. De ogen waren volgens hem gesloten, omdat de beelden bang waren, dat er bij het kappen steensplinters in hun ogen kwamen. Kennelijk baseerde hij zich hierbij op zijn eigen ervaring.

In het begin hadden zijn beelden met gezichten nog een smalle mond, maar later vormde hij de mond via een boorgat. Hij noemde die beelden ‘Whistler’ of  ‘Whistling Head’.

Op foto B zie je een beeld ‘Whistler’, dat hem kennelijk dierbaar was, want hij hield het in zijn eigen collectie.

whistling_man

 

 

Naarmate hij ouder werd, namen zijn krachten af en maakte hij geen grote beelden meer. Hij beperkte zich voornamelijk tot ‘Whistlers’. Het woord ‘flierefluiter’ zal hij wel niet gekend hebben, maar die intentie voor zijn beelden had hij wel.  Hij was niet van humor gespeend en verwachtte, dat als je met je duim over het boorgat streek er een geluid uit kwam. Zo had ieder beeld zijn eigen geluid.
Het verhaal over het strijken met de duim over het boorgat vond ik op de website http://www.friendsforeverzimbabwe.com. Fanizani Akuda behoorde tot de Friends Forever, dus het waarheidsgehalte kan groot zijn. Om de gegevens van Fanizani Akuda te vinden, klik op de genoemde website op de button ‘Artists’ en zoek naar de naam Fanizani Akuda. Dat zal niet zo moeilijk zijn, want die staat als eerste.

Aan het beeld hierboven zie je, hoe de vorm van de onbewerkte steen er oorspronkelijk heeft uitgezien.

Epiloog

m_IMG_8373-cs2Ook nu nog is er een ‘Whistler’ van Fanizani Akuda in de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg te bewonderen. Ik wil dan ook eindigen met een foto van dit beeld. De fluiter heeft bolle wangen van het fluiten.

Zodra ik er weer kom, dan zal ik zeker over het boorgat strijken om te horen wat voor geluid dit beeld maakt.

 

 

Jammer dat Fanizani Akuda er geen beelden meer aan kan toevoegen.

Bekijk ook onderstaande fotogalerij.

Pierre Swillens

 

Fotogalerij

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Sculptors from Zimbabwe (deel 3)

10 aug

the first generation,

een bijzondere ontmoeting met een bijzondere man

Inleiding

Als je de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg bezoekt, dan liggen de verhalen voor het oprapen. Zo ook op 5 augustus jl. Wij kochten bij José twee mooie beeldjes. José vertelde, dat de kunstenaar voor de beeldjes kobalt steen had gebruikt, een zeldzame steen met mooie kleurschakeringen.
Bovendien vertelde ze, dat de kunstenaar zelf op de beeldentuin aanwezig was.  Zijn naam is Edward Chiwawa, een van de nog weinig levende kunstenaars, die worden aangeduid als behorend tot ‘the first generation’ van Zimbabwaanse beeldhouwers in steen. Een ontmoeting met hem was te arrangeren, een kans die wij ons niet voorbij lieten gaan.

Ontmoeting met Edward Chiwawa

Foto A
Poseren met Edward Chiwawa
XIMG_8412-cs2a

Een bereidwillige medewerkster van de beeldentuin zorgde er voor, dat Edward Chiwawa met ons op de foto ging.  Hij moest het kappen van een beeld even onderbreken. Met een leeftijd van 79 jaar kapt hij nog ruim 13 uur per dag.

Een beetje ‘lullige’ foto. Twee oudjes, die triomfantelijk poseren met hun ‘behaalde’ trofee en een kunstenaar, die berustend kijkt: ‘moet ik weer op de foto’.
Ook lullig vind ik, dat ik het grootste beeldje mag vasthouden. Maar zeg eens eerlijk, met dat kleine beeldje zou nog lulliger geweest zijn.
Voor alle duidelijkheid Edward is met zijn 79 jaar de jongste op de foto (zie foto A).

Biografie van Edward Chiwawa 

Mijn voornaamste bron is Sculptors from Zimbabwe, geschreven door Ben Joosten. 

Edward Chiwawa is in 1935 geboren in Guruve (Zimbabwe).  Hij behoort tot de Shona groep en wel tot de Korekore stam.
Hij maakte kennis met het beeldhouwen in steen via zijn neef Henry Munyaradzi, een bekend beeldhouwer in steen.

Foto B

Edward Chiwawa aan het kappen in de beeldentuin

XIMG_8408-cs2a

Edward Chiwawa, voornamelijk werkzaam als landarbeider en korvenvlechter, besloot om in 1970 ook te beginnen met beeldhouwen in steen. Zijn leermeester was Wilson Chakawa.
Hij werkte een aantal jaren in Tengengenge, maar vertrok toen weer naar zijn geboorteplaats Guruve. Om zijn beelden onder de aandacht van kopers en galeriehouders te brengen, bracht hij zijn beelden naar een stand in Tengenenge.

In 1979 gedurende de Bevrijdingsoorlog in het toenmalige Rhodesië werd het te gevaarlijk in Guruve en ging Tengenenge zelfs dicht.  Met meerdere kunstenaars sloot Edward Chiwawa zich aan bij Tom Blomefield in Harare. Na de oorlog keerde Edward Chiwawa niet terug naar Guruve. Hij woont nu in Chitungwize, ten zuiden van Harare.

Edward Chiwawa slaagde er wel in om zijn beelden geplaatst te krijgen op ‘exhibitions’, zoals London (1981), Frankfurt (1985), Sydney (1986), Melbourne (1987), Rome (1987), Parijs (1987), Zwitserland en de USA in 1986. In 1986 won hij in Budapest de 1e prijs op de ‘7th International Small Sculpture Exhibition’.
Veel van zijn werken maken een permanent deel uit van de collecties van de National Gallery en het Chapunga Sculpture Park in Harare (Zimbabwe), de collectie van Manfred Kuhnigk in Bad Soden (Duitsland), het Afrika Museum in Berg en Dal en de collectie van Joseph Baerber in Zwitserland (bron: Franck MCEwen, THE AFRICAN WORKSHOP SCHOOL Rhodesia n.d.).

Werken van Edward Chiwawa

man_in_the n'jeelja_bush

In het verhaal van de Franck MCEwen school wordt het beeld van Edward Chiwawa met de moeilijke titel ‘Man in the N’Jeelja Bush’ genoemd als een mooi beeld. Het beeld is abstract, en gemaakt van serpentijnsteen. Het heeft afgeronde gladde kanten, geometrisch lijnenspel van de armen en het typische Edward Chiwawa gezicht.

Alle gezichten, man of vrouw, worden door Edward Chiwawa minimalistisch voorgesteld. De ogen bestaan uit twee concentrische cirkels, de neus is hoekig en plat, de mond vaak een streep. De beelden met enkel een gezicht bracht hij in relatie tot de maan, zoals ‘Moon Head’ of tot de zon zoals bijvoorbeeld in Rising Sun Head.’
Het beste voorbeeld hiervan kan ik geven door een foto te plaatsen van de door ons verkregen beeldjes van Edward Chiwawa. Op onze vraag hoe hij de beeldjes noemde, zei hij ‘Moon Head’.  Wij hebben hem helaas niet gevraagd of de beeldjes met elkaar verband hielden. Het grootste beeldje heeft hij duidelijk gesigneerd met E Chiwawa, het kleine niet. Misschien hoort het bij het grotere, zoiets als ‘Moeder en Dochter’ of ‘Vader en Zoon’. Het geslacht van het gezicht is moeilijk af te leiden, ofschoon op internet iemand beweert, dat het vrouwelijke trekken heeft.

Wel wil ik nog wijzen op de steen, een soort cobalt steen. met een mooie kleurschakering. Bij strijklicht komt er een paarse gloed over. Edward Chiwawa hecht veel waarde aan de steen. Hij schijnt eens gezegd te hebben: “De steen moet voor zichzelf spreken”.

Foto C
Dubbele ‘Moon Heads’\XIMG_8416-cs2-irf-cs2a
Voor een verdere indruk van Edward Chiwawas werk, zie de fotogalerij.

Pierre Swillens

Fotogalerij

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Sculptors from Zimbabwe (deel 2)

4 aug

the first generation

Eerbetoon aan Bernard Matemera

Inleiding

In mijn vorige blog bracht ik naar voren, dat in de Beeldentuin Maastrich-Heerdeberg  een beeld staat, gebeeldhouwd door Bernard Matemera en dat als een zelfportret moest worden beschouwd. In deze blog wil ik iets meer vertellen over Bernard Matemera.
Als bron gebruik ik hiervoor het reeds eerder genoemde boek ‘Sculptors from Zimbabwe’, geschreven door Ben Joosten.

Tom Blomefield

blomefield-5Voor dat ik over Bernard Matemera begin, moet ik eerst iemand anders noemen en dat is Tom Blomefield. Deze man heeft ontzettend veel betekend voor de kunstenaars van Zimbabwe en het beeldhouwen in steen.
Tom Blomefield is in 1926 geboren in Johannesburg (Zuid-Afrika). In 1948 kwam hij naar Zimbabwe en een jaar later trouwde hij met een dochter uit een rijke familie van tabaksplanters.
Met behulp van zijn schoonfamilie kocht hij een flinke lap grond en verbouwde hierop een tabaksplantage.
Hij noemde zijn gebied Tengenenge naar een riviertje, dat naast zijn grondgebied stroomde. Tengengenge heeft meer betekenissen, maar een ervan is “Beginning of the beginning”.
Tengenenge zou door de bemoeienissen van Tom Blomefield een wereldwijd begrip worden binnen de beeldhouwkunst van Zimbabwe.

Tom Blomefield, zoon van een kunstenares, was niet begeesterd door het werk op de tabaksplantage en toen het slechter ging met de plantage, zocht hij naar een andere bron van inkomsten. Hij wist dat op zijn grondstuk serpentijnsteen voorhanden was, dat zich makkelijk leende om te worden bewerkt. Hij ontmoette in 1966 een jonge Zimbabwaanse kunstenaar Christen Chakanyuka, die elders een opleiding had genoten tot beeldhouwer in steen. Met hem als leermeester begon Tom Blomefield met het beeldhouwen in steen.

blomefield-3
Omdat Blomefield zag, dat er geld mee te verdienen was, moedigde hij zijn arbeiders aan om te bekijken of ze ook aanleg hadden voor beeldhouwen in steen. Een ervan was Bernard Matemera, voorman op zijn tabaksplantage. Bernard Matemera had aanleg en produceerde al snel beelden, die werden verkocht.
Het succes trok meer mensen aan en Tom Blomefield stichtte de Tengenenge Sculpture Community, Pvt Ltd. Dit was het begin van een kunstenaarsgemeenschap, waarin de kunstenaars gedijden en in hun levensonderhoud konden voorzien. Dit alles volgens het zakelijk inzicht en het enthousiasme van Tom Blomefield.

Bernard Matemera

Zoals gezegd een van die kunstenaars van het eerste uur was Bernard Matemera, geboren in 1946 in Guruve matemera-8a(Zimbabwe). Hij genoot vier jaar lagere school. Hij moest in zijn vrije tijd het vee bewaken. Tijdens die werkzaamheden beoefende hij houtsnijkunst en klei-modellering.
In 1963 kwam hij naar Tengenenge om daar tewerk worden gesteld als bestuurder van een tractor op de tabaksplantages. Hij werkte ook voor Tom Blomefield
In 1966 vroeg Tom Blomefield hem of hij tot de kunstenaars gemeenschap Tengenenge wilde toetreden. Bernard Matemera had talent. Hij maakte een beeldje van een schildpad en daarna een van een giraffe. Dit beeldje werd verkocht door de National Gallery en Bernard Matemera ontving hiervoor 14 Pond.
Bernard Matemera ontwikkelde een eigen stijl. Hij behoorde tot de Shona cultuur en sprak een Shona dialect  Opvallend aan zijn beelden is, dat de figuren vaak drie vingers aan een hand en twee tenen aan een voet hadden. Zie o.a. het beeldje dat op de foto aan zijn voeten staat. In zijn stam heerste de antropologische mythe, dat een dergelijk volk in Zambezi bestaan had of nog bestond. Nog heden ten dage leeft in West-Zambezi, dicht bij de Zambezirivie, een geïsoleerde stam de Doma, waaarvan de leden door een genetische mutatie twee tenen aan hun voeten hebben. De drie middelste tenen ontbreken.

Zie ook het volgend beeld Family.

matemera-9a
matemera-10aBernard Matemera gaf toch graag zijn beelden een mythologische betekenis. Zo ook het beeld ‘the man who eat his totem’. In zijn stam kreeg ieder persoon een totem toegewezen. Dat kon zijn door de vader of door een medicijnman. De totem was meestal een dier. Nu was het een wet, dat de persoon zijn  totem niet mocht doden of opeten. Het laatste heeft hetzelfde effect als het eerste.
Nu had volgens Bernard Matemera de man zijn totem (een wildzwijn) opgegeten en nu veranderde zijn hoofd
in een zwijnskop. Helaas ook die van zijn zoontje, want die had kennelijk meegegeten.
Bernard Matemera legt hiermede een  boodschap in zijn beeld. Hij of zij die de wet overtreedt, zal worden gestraft. En dan bedoelt hij niet de wet van de overheid, maar de wet van het volk.

(Deze drie foto’s zijn gescand uit het boek “Sculptors from Zimbabwe” aan de hand van Ben Joosten).

De boodschap dat men zijn totem niet mag doden herhaalt hij in zijn beeld ‘the man changing into a rhino’. Iemand had zijn totem een rinoceros gedood en kreeg een hoorn op zijn hoofd.

Dat het niet zo eenvoudig is om aan zo’n beeld te werken, blijkt uit de volgende foto. Het beeld waar Bernard Matemera aan werkt, noemde hij ‘Rhino Man’. Het is een van zijn eerste werken.

man changing into a rhino-3

Ik wil nog een beeld behandelen, omdat Bernard Matemera dat zo apart vond. Het beeld op de linkerfoto stelt voor ‘Sitting Doma Man’. Over het Doma volk heb ik reeds eerder iets verteld. Het beeld mocht van hem niet worden verkocht en na zijn dood moest het naast zijn graf worden geplaatst. Hij stierf vrij jong en of hij zijn  dood voorvoelde, weet ik niet. Het sierde zijn graf een tiental jaren. Daarna  werd het door de Bernard Matemera Estate  geschonken aan de Rhino Head Gallery.

Naamloos-1

Epiloog

Bernard Matemera was een autodidact. De talenten voor het beeldhouwen in steen had hij vanaf de geboorte.
Bernard Matemera was een Shona en doordrongen van de Shona cultuur.
Bernard Matemera was een van de eersten, aangeduid als the first generation’.
Bernard Matemera was ‘the godfather’ van de Tengenenge kunstenaarsgemeenschap.
Bernard Matemera was een neo-expressionist. Zijn beelden moesten iets voorstellen.
Bernard Matemera zocht in zijn beelden naar het mystieke.
Bernard Matemera zocht in zijn beelden de grenzen op tussen het menselijke en het dierlijke.
Bernard Matemera  was een fenomeen in het beeldhouwen in steen. Hij ging helaas te vroeg heen.

Bernard Matemera werd niet altijd begrepen, maar de erkenning van zijn kunstenaarschap was wereldwijd.
Bernard Matemera was de Picasso onder de beeldhouwers in steen.

Pierre Swillens

Fotogalerij

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg (deel 1)

10 jun

Vervlechting kunst en natuur

Ligging

De Beeldentuin Maastricht ligt paradoxaal genoeg in Cadier en Keer en wel aan de Pater Kustersweg 22. De beeldentuin vormt een onderdeel van het landgoed Heerdeberg en grenst aan een beboste mergelhelling.
De beeldentuin is gedeeltelijk kunstmatig aangelegd. Met behulp van zwaar materieel van een grondverzetbedrijf zijn een aantal plateaus aangelegd, alsmede wandelpaden. De zichtbare mergelwand met grotten komt als achtergrond goed tot zijn recht.

De plateaus zijn begroeid met gras, de wandelpaden bedekt met houtsnippers en de tuin is verder begroeid met gras, kruiden en zeldzame planten. De beelden zijn geplaatst op de plateaus met de mergelwand als achtergrond, hetgeen een mooi effect heeft. Zwarte beelden tegen een witte achtergrond. Verder staan er beelden langs de wandelpaden tussen het groen.. Daardoor ontstaat er een verbinding tussen kunst en natuur. Wandelend via de wandelpaden kunnen de beelden worden bewonderd.

Exploitatie

De beeldentuin wordt geëxploiteerd door José de Goede. José was ruim 40 jaar werkzaam als taxateur en handelaar in kunst en antiek. De laatste jaren had ze een eigen bureau. Ze is hiermee gestopt en wijdt nu haar energie aan de beeldentuin.
Alle beelden in de tuin zijn van Afrikaanse herkomst en door haar ingekocht in Zimbabwe. José koopt die beelden ter plaatse tegen eerlijke prijzen rechtstreeks van de kunstenaars. Als bestuurslid van de Bernard Matermera Foundation zorgt ze er voor dat een deel van de opbrengst weer aan de bevolking van Zimbabwe ten goede komt o.a. door het bouwen van scholen.

Café bij de Paters

Aan de beeldentuin is een cafe, genaamd ‘bij de Paters’; verbonden met terassen en een ruimte voor groepen, feesten etc.
Er is een bescheiden lunchkaart, maar de Chef zorgt dagelijks voor gerechten, gebaseerd op producten uit de streek.
Verder organiseert de beeldentuin kruidenwandelingen, waarbij tijdens de wandeling naar kruiden wordt gezocht en bij voldoende deelname zijn er workshops in beeldhouwen, gegeven door Afrikaanse kunstenaars.
Eenmaal per maand is er een markt in natuurproducten.

Ontspanning

De beeldentuin leent zich uitstekend voor bezinning en rust. Door de aanleg van de tuin en de plaatsing van de beelden wordt een harmonie tot stand gebracht tussen kunst en natuur. Verder probeert  men de bezoekers het besef bij te brengen  van het hanteren van ecologische en biologische producten. De zichtbare mergelwanden duiden op een lange geschiedenis.
De beeldentuin biedt dit alles voor de geïnteresseerde liefhebber van Afrikaanse kunst, maar schept ook mogelijkheden voor groepen, bedrijven om gezamenlijke activiteiten te ontplooien.
Door de unieke ligging tegen de bosrand zijn een aantal wandelingen te maken, waarbij ook de omliggende plaatsen worden bezocht.

Aansporing

Een bezoek aan de beeldentuin wordt warm aanbevolen. Mensen, die in hun hectisch leven tot rust willen komen, kunnen dit te midden van kunst en natuur verwezenlijken.
Voor aanvullende informatie verwijs ik jullie naar de website van de beeldentuin: http://www.beeldentuinmaastricht.nl .

Pierre Swillens

Fotogalerij van een aantal in de beeldentuin geplaatste beelden

 

 

 

Tags: , , , , , , , , , ,