Tag Archives: the first generation

The man who sculpted twice at a stone

14 aug

Henry Munyaradzi, sculptor from the first generation

Sculptors from Zimbabwe, the first generation
In 2001 the late Ben Joosten published a book Sculptors from Zimbabwe. This book is a lexicon of the sculptors from the first generation.
Ben Joosten started his research for the book in 1992. He travelled several times to Zimbabwe to speak with the sculptors and to take  pictures of their sculptures. In this way  he met Henry Munyaradzi in 1994 at his home in Ruwa. Henry had just finished a sculpture, which he called: ‘The wedding of the astronauts’ (see Fig. 1).

the_astronaut-3

Fig. 1 The wedding of the astronauts, sculpted by Henry Munyaradzi (Joosten, 2001: 283)

When you observe  the sculpture, you will see that Henry respected the shape of the stone. He carved minimalistic with incisions in geometric figures. His style looks like the works of Paul Klee, the German of whom Henry Munyaradzi has never had heard.
The faces at the bottom resemble the sculpture Spade Head, sculpted by Henry in 1974.

Description of Henry Munyaradzi

Henry Munyaradzi was born in 1931 in Guruve in the North of Zimbabwe. His father was a spirital medium and left the family when Henry was young. That´s why he was raised  in the family of his nephew Edward Chiwawa and attended  no formal education.
In his youth he herded cattle and hunted  small animals with dogs, spears, bows and arrows. As he grew  older he had a job as a blacksmith and later on as a carpenter and a tobacco-grader. After  he became unemployed  he stumbled across the Tengenenge Sculptor Community in 1967 where  he heard the stone carvers. He thought that he was also capable of doing that and when he met Tom Blomefield he was allowed to try carving.
Henry Munyaradzi was entirely self-taught and became a successful sculptor. Already in 1968 the National Gallery bought a sculpture from him for their collection.
In 1975 he left Tengenenge and went to Chitungwiza where his nephew Edward Chiwawa and Fanizani Akuda lived and sculpted. The situation in Tengenenge got too dangerous during the Liberation War.

After Independence Day in 1980 he did not return to Tengenenge. In 1985 he bought a farm in Ruwa, where he sculpted until his death in 1998.

The Astronaut’s Wedding

Surfing on the internet I saw a picture on Flickr with a sculpture from Henry Munyaradzi, which was called: ‘The Astronaut’s Wedding’ and was sculpted in 1983 (see Fig. 2).

the_astronaut-2

Fig. 2 The Astronaut’s Wedding, sculpted by Henry Munyaradzi, 1983.

I saw a creation  with the same shape as the sculpture called: ‘The wedding of the astronauts’, but just sculpted at the reverse side.
The photograph was taken in 2007 at the Missouri Botanic Garden, during the exhibition “Chapungu: Nature, Man and Myth”. In my opinion the sculptures ‘The wedding of the astronauts’ and ‘The astronaut’s wedding’ were made on the same stone.

 A unique three-sided sculpture

In order to be convinced I contacted the Missouri Botanic Garden and one of their employees sent me an e-mail with a picture of  the sculpture with the 1994-side. The description of the sculpture´s title  was ‘The Astronaut’s Wedding’ and the year of completion  was 1983.

The employee wrote:
“Meaning: Married on Earth we now explore space together. Note: This sculpture is a unique 3-sided sculpture. The wedding is depicted on one side with blessings indicated by the birds; the preacher is on the narrow side; and the back depicts the couple in a space capsule exploring the heavens”.

This means she describes the 1994-side as the blessings and the 1983-side as the couple, exploring the space.

Typical questions

  1. What was Henry’s intention to sculpt twice at the same stone?
  2. Why was the 1983-side called ‘The Astronaut’s Wedding’ and the 1994-side ‘The wedding of the astronauts’. Had Henry forgotten the original name?
  3. Was the sculpture the property of Henry during the years 1983 until 1994? In 1985 he moved from Chitungwiza to Ruwa. It is sure that the sculpture completed after 1994 was added to the collection of the Chapungu Sculpture Park in Harare (Joosten, 2001:283).
  4. Was the employee of the Missouri Botanic Garden aware that Henry sculpted twice at the sculpture? She describes the year of completion as 1983.

Epilogue 

The employee of the Missouri Botanic Garden describes the 1994-side as the blessings indicated by the birds. Obviously she interprets the circle with the cross as a bird. It is not known whether  this was  also Henry’s intention.
In 1972 he sculpted a small statue , which he called: ‘The Astronaut’ (see Fig. 3).

 

the_astronaut-4

Fig. 3 The Astronaut, sculpted by Henry Munyaradzi, 1972

On this sculpture the same figure of the circle with the cross is applied. I assume  that Henry sculpted a half-moon and a star on this sculpture. Therefore , I think that Henry misguides the viewer by sculpting stars  on the 1994-side  and not birds. What Henry intended with the 1994-side, we will probably never know because of the fact that he died without giving any written information about the meaning of this work of art.

Maastricht, August 2015

Pierre Swillens

Referenced cite:

Joosten, Ben
2001 Sculptors from Zimbabwe, the first generation. Galerie de Strang, Dodewaard, The Netherlands

 

Sculptors from Zimbabwe (deel 5)

17 sep

the first generation

Henry Munyaradzi

Inleiding

Wanneer je op internet iets leest over de Afrikaanse beeldhouwers in steen uit Zimbabwe, behorend tot ‘the first generation’ , dan wordt Henry Munyaradzi in een adem genoemd met Bernard Matemera, als behoiend tot de belangrijkste kunstenaars.
Bernard Matemera heb ik behandeld in de weblog ‘Sculptors from Zimbabwwe (deel 2)’. Het lijkt mij nu nuttig om de beurt te geven aan Henry Munyaradzi.

Necrologie van Henry Munyaradzi

spade_head
Henry Munyaradzi werd ook wel Henry Mzengerere genoemd, maar hij werd nog beter bekend onder de simpele naam Henry. Hiervan kreeg ik een bevestiging toen ik onlangs in de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg sprak met McCloud Chiwawa. McCloud is de zoon van Edward Chiwawa, die momenteel ook in de beeldentuin aanwezig is.
Toen ik met McCloud sprak over Henry, toen wist hij precies waar ik over sprak. Henry was een neef van zijn vader en in het gezin van zijn vader opgegroeid.

Henry Munyaraqdzi was geboren in 1931 in Guruve in het noorden van Zimbabwe. Hij behoorde tot de Korekore stam. Zijn vader was een ‘spirit medium’ en hield zich dus bezig met de geesten van de voorvaderen. Hij bekommerde zich minder om zijn gezin en verliet dit toen Heny Munyaradzi nog jong was.
Door dit alles ging Henry Munyaradzi niet naar school en bracht hij zijn jeugd door met het hoeden van vee en het jagen op wild met honden, speer en pijl en boog.
Hij werd opgenomen in het gezin van zijn neef Edward Chiwawa. Toen hij ging werken, nam hij alles aan, zoals landarbeider, smid, timmerman en arbeider op een tabaksplantage.
Hij was inmiddels getrouwd en kreeg in totaal negen kinderen.

henry_munyaradszi
Toen hij in 1967 werkloos was, kwam hij in Tengenenge terecht en hij kwam daar voor het eerst in aanraking met het beeldhouwen in steen. Hij hoorde de kunstenaars kappen en raakte daardoor gefascineerd Tom Blomefield, waarover ik in een eerdere weblog reeds sprak, zag wel iets in hem en gaf hem een kans om zich aan te sluiten bij de Tengenenge Sculptor Community.
Henry Munyaradzi ging voortvarend aan de slag,  werkte volledig op zichzelf en slaagde erin om  op korte termijn een faam als kunstenaar te verwerven. In 1968 kreeg hij al een tentoonstelling van zijn werk in de National Gallery of Zimbabwe.

Henry Munyaradzi bleef tot 1975 in Tengenenge tot de grond onder zijn voeten daar te heet werd door de woedende burgeroorlog tussen het regeringsleger en twee Afrikaanse bevrijdingslegers. Hij vertrok met zijn gezin naar Chitungwiza waar ook zijn neef Edward Chiwawa en Faizani Akuda waren neergestreken.

Na het beëindigen van de oorlog in 1980 keerde hij niet terug naar Tengenenge. Wel kocht hij in 1985 een boerderij in Ruwa, alwaar hij tot zijn dood in 1998 verbleef.

Werken van Henry Munyaradzi

In de beginjaren van zijn carrière beperkte Henry Munyaradzi zich tot het kappen van kleinere beelden met ronde vormen. Hij gebruikte veel zwarte serpentijnsteen en werkte zijn beelden volledig af (zie foto A).
Over het algemeen kapte hij beelden met weinig details. Het was alsof vorm en expressie moest uitdragen, wat hij met het beeld bedoelde.
In 1986 kapte hij een groot beeld in ‘springstone’ (zie foto C).

Later ging Henry Munyaradzi over tot het gebruik van plattere stenen, waarbij hij de vorm van de steen meestal intact liet. Bovendien kapte hij met incisies en weinig details. Hij werd dan ook vergeleken met het werk van Paul Klee, ofschoon hij nooit van deze gehoord zal hebben (zie foto B).

Epiloog

Henry Munyaradzi is een duidelijke exponent van de Shona cultuur. Ongeschoold met een moeilijke jeugd en allerlei baantjes slaagt hij erin om, volkomen autodidactisch, een gerespecteerd kunstenaar te worden binnen ‘the first generation’ van beeldhouwers in steen in Zimbabwe.

Pierre Swillens

De foto’s A, B en C zijn gescand uit het boek ‘Sculptors from Zimbabwe’, geschreven door Ben Joosten.

Foto A

Henry Munyaradzi aan het begin van zijn carrière (1972).

Afbeelding6a
Foto B
Henry Munyaradzi op latere leeftijd met het beeld ‘the wedding of the astronauts’ (1994).

Afbeelding8a
Foto C
Heny Munyaradzi maakt dit beeld ‘Mhondoro -great lion spirit’ in 1986. Het gebruikte materiaal is het harde ‘springstone’. Het beeld maakt nu deel uit van de collectie in Chapungu Sculpture Park in Harare.

Afbeelding9a

Fotogalerij

De uil als symbool

2 sep

Stones from Zimbabwe

Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg

Inleiding

In mijn vorige blog ‘Intermezzo’ stelde ik Dofe Khoreya voor met een door haar in 1968 gebeeldhouwd beeld (zie foto A). Bij wijze van prijsvraag vroeg ik jullie om te raden wat het beeld volgens de kunstenares voorstelde. Helaas ging deze bedoeling in de mist, want er was maar een reactie. Maar daarom niet getreurd.
Het beeld stelt volgens haar een uil voor, abstract dat wel. De oogjes en de snavel zijn goed te onderscheiden, maar de rest van het beeld is niet zo duidelijk. Ik hou het erop, dat de bovenste uitsparingen de vleugels voorstellen en de onderste de poten. Wanneer iemand een andere interpretatie heeft, dan hoor ik dat graag.

Foto A

dofe_khoreya-1a
Jenet Manzi

Een andere beeldhouwster uit de Tengenenge Sculptor Community is Jenet Manzi (1942). Jenet Manzi is getrouwd met de beeldhouwer JosiahManzi en heeft net hem zeven kinderen. De familie Manzi verhuisde in 1966 naar Tengenenge, omdat Josiah Manzi een beeldhouwer in de Tengenenge Sculptor Community van Tom Blomefield wilde worden.
Jenet Manzi begon in 1968 met beeldhouwen in steen. Meermalen kapte zij een beeld, dat een uil moest voorstellen. Een hiervan is te zien op foto B.

Folo B

uil
Edward Chiwawa

Edward Chiwawa, een van de nog levende representanten van ‘the first generation’ kwam uitgebreid aan bod in mijn blog ‘Sculptors from Zimbabwe (deel 3)´. Ook hij waagde zich aan het kappen van een beeld, voorstellend een uil (zie foto C).

Foto C

wise_owl
Beelden van uilen in de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg

In de beeldentuin zijn vele beelden van uilen te vinden. Kennelijk is de uil een dankbaar symbool om in een beeld te verwerken. Onderstaand een selectie uit de beelden.

Moveti Manzi

Niet te missen is het manshoge beeld van een uil aan de hand van Moveti Manzi (1960).  Moveti Manzi heeft het beeldhouwen niet van een vreemde. Zijn vader is Josiah Manzi, een bekend beeldhouwer, zijn moeder Jenet Manzi, eveneens een beeldhouwster. Voorgaand heb ik een beeld van een uil van Jenet Manzi beschreven.
Moveti Manzi was er vroeg bij. Op 6-jarige leeftijd begon zijn vader ermee hem de kunst van het beeldhouwen bij te brengen.
Josiah Manzi kapte ook stenen waarmee steendruk mogelijk was. In de modder van Tengenenge werd ook een steen, geschikt voor steendruk, gevonden die aan de jonge Moveti Manzi werd toegeschreven (bron: ´Sculptors from Zimbabwe´, geschreven door Ben Joosten).
De beelden van Moveti Manzi zijn strak met weinig details.
Voor het beeld van de uil aan de hand van Moveti Manzi in de beeldentuin, zie foto D.

Foto D

IMG_8255-cs2a
Juja Tembo

Juja Tembo (1970) is een beeldhouwer van een latere generatie. Hij is ook op latere leeftijd met beeldhouwen begonnen. Na zijn schooltijd had hij diverse jobs als bouwvakker en landarbeider tot zijn broer Wilfred Tembo hem vertelde over zijn activiteiten als beeldhouwen in steen in Tengenenge  art community. Wilfred vertelde hem, dat hij daar meer kon verdienen met beeldhouwen, dan met werken op het land.
In 1998 trok Juja Tembo met zijn gezin naar Tengenenge. Hier leerde hij het beeldhouwen in steen van zijn broer Wilfred en al snel was hij in staat om beelden te kappen. In het begin kapte hij vooral abstracte uilen. Hiervan zijn een aantal beelden in de beeldentuin te zien (zie fotoE).

Foto E

IMG_8387a
Taurai Maposa

Helaas heb ik over Taurai Maposa, buiten foto´s van beelden, geen informatie op internet gevonden. Hij heeft een eigen karakteristieke stijl. De beelden zijn ruw gehouden, alleen ogen en snavels gepolijst. In de beeldentuin Maastricht-Heerdeberg is een hele familie uilen van hem te bewonderen (zie foto F).

Foto F

IMG_8263-cs2a

Epiloog

De beeldentuin blijft fascineren. De aanwezigheid van de Afrikaanse kunstenaars uit Zimbabwe voegt daar nog een extra dimensie aan toe.  Het is net alsof de Afrikaanse wereld en cultuur dichterbij komt, en de lieve Edward Chiwawa blijft er onverstoorbaar op loskappen. Ik zag hem met vaste hand oogjes kappen in een beeld. Een verkeerde klap en je hebt een lui oog.

Pierre Swillens