Tag Archives: carnaval

Hommage aan Johanna

6 sep

Johanna Stuit – Nijssen

(7 december 1917 – 30 augustus 2012)

johanna

Johanna Stuit-Nijssen

Vrienden voor het leven

Johanna is er niet meer. De onverwoestbare, altijd goedgeluimde, vrouw, die zij was, is uit ons midden weggevallen. Ruim 55 jaar mochten wij Johanna tot onze vriendin rekenen. Als steun bij huishoudelijke hulp en naaien was Johanna nadrukkelijk aanwezig. Zij maakte de geboorte en het opgroeien van onze kinderen mee, was aanwezig op verjaardagen en toonde altijd belangstelling voor ons wel en wee. Je kon ook altijd een beroep op haar doen.

Johanna wilde wel 105 jaar worden. Het werden er slechts 94, bijna 95.

Johanna was altijd goedgehumeurd en opgeruimd, ook als het leven haar niet altijd toelachte. Zij liet er niets van merken.

Levensloop

In haar jonge jaren was ze gouvernante geweest bij de familie van Jules Regout. Jules Regout had gezorgd voor een groot nageslacht, dus er was altijd werk aan de winkel. Dat de kinderen Regout haar hierbij op handen droegen, blijkt wel uit het feit, dat ze op latere leeftijd met Johanna contact bleven onderhouden.

Later trouwde Johanna in 1944 met Jan Stuit en ze kregen een dochter Madeleine. Johanna maakte mee, dat toen Madeleine trouwde met Fons haar gezin zich uitbreidde met de kleinzoon Pasquale en later met drie achterkleinkinderen. Johanna leefde mee met het wel en wee van haar gezin en iedereen droeg haar hierbij op handen. Haar man stierf echter op 62-jarige leeftijd en Johanna kwam er alleen voor te staan. Zij wist zich er doorheen te slaan, vooral door op te trekken met haar dochter Madeleine, haar schoonzoon Fons en de kleinzoon en achterkleinkinderen.

Animator

Johanna verhuisde uiteindelijk naar een aanleunwoning bij een bejaardenhuis. Toen begon voor Johanna een nieuw leven. Het leven van animator in een bejaardenhuis. Dat was een rol, die Johanna op het lijf was geschreven. Anderen plezier en afleiding bezorgen, hield haar bezig. Zodanig zelfs dat de bewoners zaten uit te kijken wanneer Johanna zou verschijnen om met een mop of kwinkslag leven in de brouwerij te brengen. Nu ja brouwerij, het was overigens een droogstaand gezelschap.
Op het bidprentje van Johanna staat, dat ze met het grootste gemak een hele zaal kon vermaken. Een anekdote, als bewijs hiervan, kunnen wij  jullie vertellen. Het was in de tijd van Carnaval en Johanna had zich bedacht welke ‘act’ ze zou opvoeren voor de bewoners.

Als gediplomeerde naaister naaide zij met gemak een schort uit een wit beddenlaken. Zij voorzag de schort van grote zakken. Daarin borg zij een compleet ontbijtservies, bestek, een mandje met brood, een krant en en pot met pas gezette koffie. Daarmee toog zij naar het bejaardenhuis. Zij kwam echter niet ver. Het was glad buiten en Johanna schoot onderuit. Weg, pot met koffie. Johanna bleef niet bij de pakken zitten en ging weer naar binnen om een nieuwe pot te zetten.

De tweede keer lukte het haar wel de recreatieruimte met bewoners te bereiken. Johanna zei geen woord, dekte een tafeltje met een wit tafellaken, en haalde uit haar schort het servies en bestek, alsmede het broodmandje te voorschijn. Schonk een kop koffie uit de pot, vouwde de krant open en stak een pijp in de mond (een oude pijp van haar man). Zij ging duidelijk op haar gemak de krant lezen.

Al die tijd had ze geen mond opengedaan en geen spier vertrokken. De bewoners waren eerst verbouwereerd, maar begonnen allengs tot grote hilariteit de ‘act’ te begrijpen. Johanna had weer eens kans gezien de hele zaal bezig te houden.

Ad rem

De bewoners en ook de leiding van het bejaardenhuis begonnen de activiteiten van Johanna naar waarde te schatten. Het was weer eens de tijd van Carnaval. Helaas konden ze Johanna niet uitroepen tot Prins Carnaval, dat moest immers een man zijn, meestal een bejaarde droogkloot dus.

Maar nu waren ze op het idee gekomen om Johanna tot adjudant van de Prins te benoemen. Zij kreeg een galajurk, een muts en een sjerp. En dat droeg Johanna met flair. Zij voelde de waardering, die eruit sprak. Bij alle activiteiten van de Prins was zij betrokken.

Toen wij haar vroegen, wat de taken van de adjudant van Prins Carnaval zoal waren, antwoordde zij ad rem: “Als de prins gaat plassen, dan mag ik zijn stokje vasthouden”. Daarbij liet zij in het midden welk stokje zij bedoelde.

Vallen en opstaan

Behalve met de koffiepot viel Johanna vaker en meestal had zij iets gebroken. Een voorval, overigens buiten haar schuld, mogen wij jullie niet onthouden. Johanna was op stap in Den Haag, Toen ze op de tram stapte, trok de bestuurder zo schielijk op, voordat Johanna een zitplaats had gevonden, dat zij van voor naar achteren door de tram kukelde. Resultaat een gebroken heup.

Johanna had weer eens pech. In het ziekenhuis in Den Haag wilden ze haar wel opereren, maar daar voelde zij niet veel voor. Liever in Maastricht, daar was haar familie.

Per ambulance werd Johanna naar Maastricht vervoerd. Zij zal best pijn hebben geleden. Maar desondanks wist zij de broeders op te vrolijken, door tijdens de rit te vragen, of ze niet ergens wilde stoppen om een kopje koffie te drinken. Zo was Johanna, altijd wrange humor.

Röntgenfoto

In Maastricht werd een Röntgenfoto gemaakt van de heup. De artsen kwamen hierbij tot de ontdekking dat zij een naald in het betreffende dijbeen had. Johanna wist meteen waar die vandaan kwam. Als kind had zij in opdracht van haar moeder, die eveneens naaister was, een jurk moeten wegbrengen. Die was ingepakt in een doek, dat met spelden was vast gestoken. Uit balorigheid had Johanna met de jurk gezwaaid. Toen moest de naald in haar dijbeen zijn terechtgekomen. Zij had wel iets gevoeld, maar er geen aandacht aan geschonken. Of de artsen de naald hebben verwijderd, of hebben laten zitten, weten wij niet. Wij denken dat ze de zaak zo gelaten hebben, want de naald zat er al een leven lang.

Heupoperatie

De heupoperatie verliep voorspoedig en Johanna lag in Maastricht in het ziekenhuis. Zij kreeg bezoek van haar schoonzoon Fons, die biologieleraar was. Hij had een kunstheup meegenomen, die hij bij het onderwijs van het menselijk lichaam gebruikte, om Johanna te laten zien, wat er bij haar gebeurd was.

Johanna zag er meteen brood in en vroeg of ze de heup even mocht behouden. Zij zag de ‘act’ al voor zich. Eerst probeerde ze het bij een verpleegster. Ze vertelde de verpleegster, dat zij zo’n pijn aan haar nieuwe heup had gehad, dat zij die tenslotte maar weer uitgenomen had.

Johanna wist het verhaal zo geloofwaardig te vertellen, dat de verpleegster in haar naïviteit uitriep: “Maar er zit toch geen bloed aan”. Daar had Johanna zelfs niet aan gedacht, om het nog realistischer te doen lijken.

Johanna wist ook, dat de arts die haar geopereerd had, nog op bezoek zou komen. Zij verborg de kunstheup onder haar laken. Toen de arts vroeg, hoe het met haar ging, antwoordde Johanna, dat zij ’s nachts zoveel pijn had gehad, dat zij de heup maar had verwijderd. Als bewijs toonde zij de kunstheup.

De arts was verbouwereerd, maar niet naïef. Zo’n wrange humor had hij nog niet meegemaakt. Maar hij wist wel, dat het goed zat met deze patiënt.

Crematie

Uiteindelijk ging de gezondheid van Johanna achteruit. De laatste jaren kreeg ze hoe langer hoe meer last van Alzheimer. Van de vrolijke goedlachse Johanna bleef niet veel meer over. Op het laatste herkende zij niemand meer. Zij is vredig ingeslapen, een lang leven met ups en downs kwam ten einde.

Voorheen had zij te kennen gegeven in besloten kring gecremeerd te willen worden. Liefst tweemaal omdat zij er zeker van wilde zijn, dat het goed was gebeurd.
Wij beschouwen het als een voorrecht dat zij ons voor deze besloten crematie uitnodigde. Zo konden wij haar de laatste eer bewijzen, die haar toekwam. Een levenskunstenares, die genoot als ze het anderen naar hun zin kon maken, was er niet meer.  Zo blijft het beeld van Johanna altijd bij ons.

Mientje en Pierre

p.s. De naaste familie van Johanna heeft mij, na lezing van bovenstaande ‘Post’, te kennen gegeven, dat Johanna hen wel degelijk tot het laatste moment heeft herkend. Zij waren blij hierover, omdat ze bewust van Johanna afscheid hebben kunnen nemen.

Dialect(4)

27 mei

Eenregelige poëzie of proza?

Stage

Voor deze ‘Post’ ga ik iets terug in de tijd. Onze dochter Patricia studeerde aan de Pedagogische Academie (Pedac) in Maastricht. Hier legde zij de basis voor een serieuze carrière in het onderwijs. Maar om zover te komen, moest ze stage lopen en wel in het basisonderwijs. Ik weet niet of het toen nog klassen waren. Wel begrijp ik, dat zij les moest geven in een der hogere klassen of groepen, zeg bij de elfjarigen.
Het was tegen de tijd van Carnaval en Patricia had een vrije opdracht. Zij moest de kinderen minstens één uur bezighouden. Patricia had bedacht, ik laat ze iets over Carnaval vertellen, hoe ze tegen Carnaval aankijken.
Zij verdeelde de klas in drie groepen en gaf elke groep een speciale opdracht. Een groep moest een gedicht maken over Carnaval, een groep een verhaaltje over een Carnavalsoptocht en een groep de tekst van een liedje over Carnaval.

Inventiviteit

Zij dacht daar heb ik de kinderen minstens een half uur zoet mee. Maar dat viel tegen. Na vijf minuten was een jongetje klaar met zijn gedicht en ging demonstratief met zijn armen over elkaar zitten. Patricia constateerde, dat hij het volgende gedicht had geproduceerd: ‘Aan de bar staat de nar, de nar staat aan de bar’.
Korter kon niet. Je zou nu zo’n trend ‘poëzie van het minimalisme’ kunnen noemen.
Heeft de zin betekenis?  Als je het eerste gedeelte van de zin bekijkt, dan is dat een beschouwing of vaststelling van een situatie, het tweede gedeelte een bevestiging van deze situatie. In de zin van logica, als het eerste gedeelte waar is, dan is het tweede gedeelte ook waar. Maar met logica zal het jongetje zich niet bezig hebben gehouden.

Eigen vondst of geleend

Ik weet niet, of Patricia heeft doorgevraagd. Bijvoorbeeld of de zin een eigen bedenksel van het jongetje was, of dat hij het ergens had opgevangen. Ik weet ook niet, of Patricia hem nog een andere opdracht heeft gegeven, of dat hij echt een time-out had gekregen.

Ander voorbeeld

De zin intrigeerde mij wel. Ik ging erover nadenken om de zin nog sterker te maken, bijvoorbeeld door te schrijven: ‘Aan de bar staat een nar, die nar staat aan de bar’. Veel had het niet uitgemaakt. Maar wel ging ik erop letten, of dergelijke zinnen nog meer voorkomen.
En jawel hoor, ik kwam ze tegen. Helaas heb ik ze niet genoteerd en het is al een tijdje geleden. Cruijff zou bijvoorbeeld gezegd kunnen hebben: ‘Elk nadeel heb zijn voordeel, elk voordeel heb zijn nadeel’. Naar ik aanneem, heeft hij alleen het eerste gedeelte gezegd.
Een voorbeeld heb ik echter onthouden, omdat ik het zo mooi vond.

Skivakantie in Fieberbrunn

Jarenlang gingen wij met een vast gezelschap op skivakantie in Fieberbrunn (Oostenrijk). Wij boekten steevast bij Pension Geisler, bekend als ‘Pension mit gutbürgerlicher Küche’. Maar Pension Geisler had nog een ander voordeel, het lag vlak aan de piste . Als je een kamer op de begane grond had, kon je met de ski’s aan naar de kamer. Maar dat mocht niet van de Inhaberin Frau Geisler. Ski’s moesten in de Ski-Stall, und die Schuhe im Ski-Keller. Je kon blij zijn, dat je je ballen mee mocht nemen naar de kamer.

Schützt das Land, das Land schützt uns

Naast de Ski-Keller was een fitnessruimte. Maar die was duidelijk voor de zomer bedoeld. In de winter kreeg je genoeg fitness door het ‘sjravele’ op de piste. In deze ruimte hing een grote poster van de Landesregierung Oberösterreich  of van de Kreis Tirol, weet ik veel. In een grote opmaak stond er de zin op: ‘Schützt das Land, das Land schützt uns.’ Het eerste gedeelte was als een aansporing te zien, het tweede gedeelte als een geruststelling.

Het was even moeilijk om te begrijpen wat ze met Land bedoelden. Kon een natie zijn, maar ook natuur, milieu, omgeving etc. De Engelsen zeggen zo mooi ‘Environment’. Maar ik hield het erop, dat de omgeving werd bedoeld, ’s winters de skipistes en de bergen en ’s zomers de weilanden en akkers en de bergen.

Lawines

Als je de zin bekijkt, is de aansporing goed te volgen. Je ‘schützt’ niet, of juist wel. Maar de geruststelling ‘das Land schützt uns’ is niet altijd te volgen, vooral ’s winters. En de koninklijke familie kan daarover meepraten. De ‘schützung’ sluit natuurgeweld helaas niet uit.

Wat men ook met de zin bedoelde, ik vond het een mooi voorbeeld dat de zin van het jongetje ook in de praktijk werd getoetst.

Dialect 

Jullie zullen wel denken, Wat heeft dit allemaal met dialect te maken. Ik was intussen de ‘bar’ en ‘das Land’ vergeten. Onlangs zat ik met een gezelschap, onder het genot van een alcoholische versnapering, te discussiëren. Geen hoogstaande onderwerpen, maar toch. Plotseling hoorde ik iemand zeggen: ‘Es ’t neet mie geit, geit ’t neet mie.’ (Als het niet meer gaat, gaat het niet meer). Ik dacht meteen aan het jongetje en nam me voor dit te onthouden. Ik was weer terug bij af, bij de éénregelige poëzie of proza.

Nu denk ik, wat zou er van het jongetje zijn geworden. Bankdirecteur misschien. Efficiënt was hij wel en hij gaf ook aan niet lang ergens mee bezig te willen zijn.

Pierre Swillens

’t Zaat Hermenieke’

6 apr

(Informatie grotendeels gebaseerd  op de website van René en Peter van der Krogt (www.vanderkrogt.net/standbeelden).

Beeldengroep van vijf carnavalvierders, te vinden op het Vrijthof in Maastricht. De beeldengroep dateert van 1993 en is aan de hand van Han van Wetering.

Elk jaar is op Carnavalsdinsag een optocht (concours) van Zaate Hermeniekes op het Vrijthof in Maastricht. Zij treden quasi op voor een jury. Elk gezelschap is goed voor 111 punten, vals of niet vals, als ze maar geluid produceren. De kunstenaar legde in zijn beeldengroep dergelijke deelnemers vast, daarbij geïnspireerd door het gedicht van Desiderius Erasmus ‘Lof der Zotheid’.

In 2009, tijdens een vernieuwing van de bestrating van het Vrijthof, werd de beeldengroep weggehaald. De kunstenaar stelde toen voor om de beeldengroep, nog in grijze metaalkleur,  te polychromeren. De gepolychromeerde beelden werden in 2005 teruggeplaatst.

Op een plaquette in de bestrating staat de volgende tekst:

‘T ZAAT HERMENIEKE

ONTWERP: HAN VAN WETERING, 1993

‘DE ZAATE HERREMENIE’ WAS IN 1959 HET

EERSTE ONGEORGANISEERDE CARNAVALSORKEST,

ZONDER DIRIGENT, MAAR WEL ALTIJD MET

”D’N DRAPPO” VOOROP.

IN 1972 ZONG HEEL MAASTRICHT HET

CARNAVALSLIED:

”DE ZAATE HERMENIE, DIE TREK ALTIJD MER

WIJER OUCH AL KINNE ZE NEET MIE!” 1)

PLAQUET IN 2008 AONGEBOOJE DOOR

BART GROUTARS

EN

PAULINE VON PELSER BERENSBERG

noot 1) Opde website van René en Peter van der Krogt staat ‘MEET’. Checken of dit inderdaad op de plaquette staat.

Tijdens de Carnaval 2012 had een groep van vijf personen, waaronder een kind, zich door deze beeldengroep laten inspireren en de groep exact gekopieerd.  Het resultaat mocht er zijn. Zij mochten dan ook acte de presence geven op Carnavalsmaandag op de praalwagen van de Bataviere tijdens de ‘Rood-Groen-Gele Loper’ op de Vrijthof (zie foto’s).

De Bataviere

5 apr

Foto’s van Carnaval 2012

De Bataviere (Vastelaovends gróp de Bataviere) met een eigen website en een dameszitting. Deze Carnavalsgroep is geïnspireerd door het volk van de Batavieren (ook wel Bataven genoemd), dat meer dan tweeduizend jaar geleden woonde in de Betuwe. Zij kwamen oorspronkelijk uit Duitsland. Zij leefden onder primitieve omstandigheden in hutten of holen in de grond. Als bekleding droegen zij dierenvellen om zich enigszins te beschermen tegen de kou.

In 1992 organiseerden de Bataviere voor het eerst een praalwagen (oorspronkelijk stroondkar) voor de Carnavalsoptocht. Sindsdien zijn zij niet meer uit het Carnavalsbeeld verdwenen. In het jaar 2000 werden zij zelfs door de Tempeleers uitgeroepen tot vastelaovendsvierders van het jaar 2000.

Dit jaar mochten zij op Carnavalsmaandag met hun praalwagen een onderdeel vormen van de Maastrichtse ‘Rood-Geel-Groene Loper’ voor kinderen. Deze activiteit was in de plaats gekomen an de tradionele Kinderoptocht op Carnavalsmaandag.

Bekend zijn de Bataviere eveneens door het feit, dat zij ieder jaar een dameszitting organiseren in de Bonbonniere met lokale en nationale artisten.

Veelzeggend is dat zij op hun website de Karnavals Kalender tot 2020 publiceren. Tot zo lang zullen zij minstens doorgaan.

Carnaval 2012 in Maastricht (dinsdag)

5 apr

Deze slideshow vereist JavaScript.

Carnaval 2012 in Maastricht (maandag)

4 apr

Deze slideshow vereist JavaScript.