Bakkersbosch Groeve

Groeve met een bijzondere bestemming

Inleiding

De opmerkzame lezer zal zich afvragen wat heeft de Bakkersbosch Groeve met de Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg te maken. De Baskkersbosch Groeve ligt hemelsbreed op enkele kilometers van de Scharnderberg Groeve cq de beeldentuin en behoort tot dezelfde trog mergelgroeves oostelijk van Cadier en Keer als de Scharnderberg Groeve.
De groeve ligt voornamelijk onder de hellende tuin van het Missiehuis. In dit Missiehuis was indertijd het Afrikamuseum gevestigd. De aanwezigheid van dit Afrikamuseum was voor José en de Bernard Matemera Stichting een ideale aanleiding om in de tuin van het Missiehuis, en in de nabijheid van het museum, Afrikaanse beelden te plaatsen.  Vandaar dus een indirecte relatie van de Beeldentuin Maastricht-Heerdeberg en het Missiehuis en de onderliggende Bakkerbosch Groeve. Over de opstelling van de Afrikaanse beelden in de tuin van het Missiehuis later meer.

Bakkersbosch Groeve

Uit de Coördinatenlijst van de Limburgse mergelgroeves, samengesteld door Ed Stevenhagen, blijkt dat de groeve uit twee gedeelten bestaat, nl:
L 140 Bakkersbosch – Missiehuis en
L 160 Bakkersbosch – Cave Cadier (zie kaartje).
Om de inhoud van het kaartje beter te kunnen lezen. kan men op het kaartje klikken voor een groter formaat. Je moet dan wel weer terugkeren naar het verhaal.

Cave Cadier

Op het kaartje staat aangegeven, dat zich in de groeve L 160 Cave Cadier een wijnkelder bevindt. De wijnkelder is een ondergrondse opslag van wijn in de gangen van de groeve. Daartoe werden in de wanden nissen uitgekapt, waarin de wijnflessen werden opgestapeld.  Door de constante temperatuur in de groeve was deze een uitstekende opslagmogelijkheid voor wijn.
Aan de zijde van de Rijksweg N  278 bevond zich een gebouw, aangeduid als Caves Cadier, waarin een wijnwinkel was gevestigd.  Later werd dit uitgebreid tot wijnmuseum. De wijnkelder in de groeve was vanuit dit gebouw te bereiken en de wijnopslag werd vanuit dit gebouw beheerd. Klanten, die in de winkel bewaarwijnen kochten, lieten deze in de wijnkelder opslaan en haalden eruit naar behoefte. Ook verzamelaars sloegen hun kostbare flessen in deze wijnkelder op. Flessen waar jaren niet naar uit werd gekeken en die onder het stof en spinrag raakten. In de Fotogalerij A zijn een aantal foto´s hiervan te vinden.

Missiehuis

Als men het kaartje van Ed Stevenhagen goed bestudeerd, dan ziet men dat vanuit het Missiehuis een lange trap loopt naar de gangen, waarin de wijnkelder is gevestigd. Vermoedelijk zijn de paters van het Missiehuis met  deze wijnopslag begonnen, voor eigen behoefte uiteraard. Dan moesten zij die opslag wel kunnen bereiken, vandaar de aanleg van deze onderaardse trap.
De trap begint in de kelder van het Missiehuis en bestaat eigenlijk uit een ondergronds trapgewelf. Ik heb een keer het genoegen gehad om de wijnkelder via deze trap te mogen bezichtigen. Het was geen gemakkelijke trap, schaarse verlichting, geen leuningen en met een laag gewelf. De trap was met de voorradige kalksteenblokken zodanig gemetseld, dat geen brokken kalksteen of andere ongerechtigheden op de hoofden van de trapgebruikers zouden vallen (zie foto in Fotogalerij A).
Gelukkig stonden er toen we in de gangen van de wijnkelder waren beland een paar heerlijke flessen Bakkerbosch wijn klaar (zie foto’s).

Schacht

Wanneer men het kaartje verder bestudeerd, dan ziet men in de groeve Cave Cadier een rondje met de aanduiding schacht. De schachtopening bevindt zich in de hellende tuin van het Missiehuis.Toen ik de opening van de schacht een keer bezocht, was deze weliswaar ommuurd, maar van boven open. Men kon de vloer van de 10 à 15 meter lager gelegen gang in de groeve duidelijk zien. De schacht is waarschijnlijk eerder gebruikt om materialen in en uit de groeve te hijsen.
Mogelijk dat deze toegang dieven op een idee hebben gebracht om een bezoek te brengen aan de wijnkelder. Op zekere dag merkte men in Caves Cadier dat via een touwladder kostbare flessen wijn uit de wijnkelder verdwenen waren. De schacht werd hierop snel aan de bovenzijde afgedekt.

Intussen is Caves Cadier gesloten en ik weet niet wat er met de talrijke wijnflessen is gebeurd. Mogelijk zijn deze teruggegeven aan de rechtmatige eigenaars, waarbij zich de vraag voordoet, of ze werkelijk nog drinkbaar waren.

Beelden in de tuin van het Missiehuis

Zoals in de Inleiding gezegd, was de aanwezigheid van het Afrikamusuem voor José aanleiding om in de nabijheid van het museum haar beelden uit Zimbabwe te plaatsen. Ook hier ging zij uit van een ‘natural setting’ al was de gecultiveerde tuin niet zo ruig en verscheiden als de huidige locatie. Er waren ook open dagen, waarbij Afrikaanse kunstenaars een demonstratie gaven van hun beeldhouwwerkzaamheden.
Toen onlangs het Afrikamuseum in het Missiehuis gesloten werd, was er voor José geen aanleiding meer om haar beelden in de tuin van het Missiehuis te exposeren en creëerde zij een eigen beeldentuin.
Desondanks zal het haar genoegen doen, dat zij in de Fotogalerij B beelden ziet, die in de jaren 2004, 2005 en 2006 in de tuin van het Missiehuis waren opgesteld. Er is zelfs een beeld bij, dat nu nog in haar beeldentuin te zien is. José noemt dit beeld een zelfportret van de kunstenaar. Welk beeld dat is, zal ik nog niet verklappen, want ik wil hier een aparte weblog aan wijden.

Pierre Swillens

Fotogalerij A

Tags: afrikaanse beelden, afrikamuseum, bakkersbosch groeve, beeldentuin maastricht-heerdeberg, cadier en keer, cave cadier, ed stevenhagen, missiehuis, schacht, scharnderberg groeve, wijnkelder, wijnmuseum